‘Elke winkelstraat zou een eigen darkstore moeten hebben’ 

Winkeliers moeten nut inzien

Het initiatief ligt niet alleen bij de stad. Vooral de lokale winkeliers moeten het nut ervan inzien. “Iedereen wil zijn eigen identiteit. De bakker heeft een eigen website, de slager. Als je hen vraagt hun identiteit op te geven, kunnen ze net zo goed met Amazon samenwerken”, noemt Gehlen als pijnpunt. Toch verwacht hij dat het nodig is voor het bestaansrecht van de lokale winkels om het voor de consument net zo makkelijk te maken om producten te bestellen als bij Picnic. “Ik wil van de lokale groenteboer dezelfde service hebben, en daar wil ik best meer voor betalen. Maar voor één lokale groenteboer is het niet rond te rekenen. Als ze niet gaan samenwerken, wordt de door de consument gewenste bezorgdienst overgenomen door de grote concerns, want die regelen het transport wel gewoon goed.” Gehlen noemt Gorillas als mogelijke concurrent. “Als je ervan uitgaat dat zij steeds meer spullen gaan verkopen, naast boodschappen, dan krijgt de winkelstraat steeds meer van hun darkstores.”

Lokaal aan elkaar verbonden

Wat Gehlen voor ogen heeft is een overkoepelend platform per winkelstraat, winkelcentrum, dorp of stad. De lokale winkeliers zijn aan het platform verbonden, maar ook de lokale (fiets)koeriers. Consumenten bestellen bij meerdere webshops van lokale winkeliers, waarna de koerier de producten ophaalt en gebundeld bij de consument bezorgt. Dit kan op twee manieren: de koerier kan van de bakker naar de slager naar de boekenwinkel gaan, maar dat zorgt voor drukte in de winkels. Mogelijk is dat voor de winkeliers niet gewenst. De tweede optie is dat de winkeliers de bestellingen zelf naar een speciaal minimagazijn in de straat – een gezamenlijke darkstore – brengen, waarna de koerier alles in één keer daar kan ophalen en op een slim moment met zijn cargobike naar de consument gaat. 

Niet binnen een halfuur bezorgen

Het ‘slimme moment’ in die laatste zin komt ook niet uit de lucht vallen. Gehlen benadrukt dat het in dit model niet nodig is om binnen een halfuur te bezorgen. Belangrijker is het dat de ontvanger kan bepalen wanneer hij het krijgt. “En als het wel binnen tien minuten nodig is, kun je een duurdere bezorgoptie toevoegen. Of hij stapt zelf maar op de fiets.” 

Pakketten op één plek

In dit concept moeten ook de pakketjes niet vergeten worden. Wat Gehlen betreft krijgen mensen weer een eigen postbus, ergens in het winkelcentrum. “Stuur alle pakketten daar naartoe in plaats van naar huis. Zodra je ze wilt hebben, kan de fietskoerier de pakketten inclusief de bestellingen bij lokale winkeliers in één keer bij je afleveren.”

Eén keer bezorgkosten betalen

Om het concept te financieren betaalt de consument bezorgkosten. Genoeg om als koerier geen verlies te draaien. Het voordeel van gebundelde bestellingen is dat de consument één keer bezorgkosten betaalt voor spullen van meerdere winkels. Waar normaal ook de winkel achter het bestelplatform geld moet terugverdienen, is dat minder noodzakelijk als zij samenwerken. In je eentje een cargobike aanschaffen is immers moeilijker terug te verdienen dan als het om een gezamenlijke cargobike gaat. Door de koppeling met de koeriers zal het bovendien vaak zijn dat de fiets al is aangeschaft. “Als je het allemaal zelf moet doen, is het niet te betalen inderdaad.”

Techniek en koeriers zijn er klaar voor

De techniek is er klaar voor, aldus de Wuunder-CEO. En er zijn voldoende fietskoeriers. Het enige wat nog niet goed is geregeld is dat de IT-systemen van lokale koeriers gekoppeld zijn aan de systemen van lokale winkeliers. Dat zou Wuunder kunnen verzorgen. “Wij kunnen de techniek leveren en het transportmanagement. Je wilt voorkomen dat de bakker continu telefoontjes krijgt over waar het brood blijft. Niemand wil verveeld worden daarmee. Daarom moet er goed worden gecommuniceerd over de status van de bestelling. Transport is niet alleen iets van a naar b brengen, het gaat ook om de communicatielaag boven op de dienst.”

Dan is er nog één belangrijke schakel in het verhaal die van invloed is op het wel of niet slagen van het plan. De consument. “De particulier moet zijn geld aan de lokale middenstand gunnen”, aldus Gehlen. “Ze moeten zuinig zijn op de winkelcentra of accepteren dat ze weg zijn en alle winkels worden vervangen door darkstores van flitsbezorgers.”
 

Arnhemse winkeliers verzameld in Presikhaaf Connect 

Het uitgetekende concept door Gehlen doet denken aan een Arnhems voorbeeld. Versondernemers en horecazaken in winkelcentrum Presikhaaf zijn te vinden op het gezamenlijke platform ‘Presikhaaf Connect’. Consumenten kunnen via Presikhaaf Connect van de ene naar de andere winkelier schakelen en alles in één digitaal winkelmandje verzamelen. Vervolgens maken ze de keuze of ze de bestelling in één keer komen ophalen bij het winkelcentrum of dat de producten de volgende dag worden thuisbezorgd door De Groene Rijders. 

Het platform is in het leven geroepen door vastgoedbelegger Wereldhave, eigenaar van onder andere winkelcentrum Presikhaaf. Marketingmanager Lars Vermeulen noemt het een service richting de versondernemers. “Wij zagen e-commerce en online opkomen. Als belegger in fysieke winkels wisten we dat we iets met online moesten doen. Veel verswinkels hebben geen eigen webshop, dus besloten wij het voor ze te faciliteren.” Op een enkele aarzeling na van met name de winkeliers die wél al een webshop hadden, reageerden de meeste ondernemers volgens Vermeulen direct enthousiast op het plan. Zo’n 90 procent van de verswinkeliers is aangesloten op het in 2020 opgerichte platform. “Ze krijgen hiermee een extra afzetkanaal. Door het collectief op te pakken heb je bovendien meer traffic dan als je zelf een webshop start.”

Gebundelde bestellingen in The Point

Momenteel komen er gemiddeld zo’n 120 bestellingen per maand via Presikhaaf Connect binnen. Als het om een bestelling aan één winkel gaat, kan de consument de bestelling in die specifieke zaak ophalen op door de Groene Rijders laten thuisbezorgen. Is het een bestelling bij een horecazaak, dan verzorgt de horecazaak het transport. Bij gebundelde bestellingen leggen de winkeliers hun producten klaar in de winkel waarna een jongere van Presikhaaf University de spullen ophaalt en samenvoegt in ‘The Point’. Presikhaaf University is een lokale instantie die jongeren helpt gelijke kansen te krijgen en praktijkervaring op te doen. The Point is een servicepunt van Wereldhave. In één van de commerciële vestigingspunten in het winkelcentrum zijn diverse diensten ondergebracht, op kosten van de vastgoedbelegger. Er is een balie voor het wegbrengen en ophalen van pakketten, er zijn pakketkluizen, maar ook een pinautomaat, ov-chipkaart-oplaadpunt en onder andere rolstoel- en buggy-uitleenservice te vinden. De openingstijden zijn ruimer dan die van de verswinkels in het winkelcentrum, waardoor meer consumenten er terecht kunnen. The Point wordt bemand door jongeren van Presikhaaf University en studenten van ROC Rijn IJssel. Gebundelde bestellingen via Presikhaaf Connect kunnen op deze plek worden opgehaald door de consument of door De Groene Rijders voor thuisbezorging.

Bezorgkosten 50/50

Voor de ondernemers in Presikhaaf kost de webshop niks, totdat iemand een bestelling plaatst. De bezorgkosten worden 50/50 verdeeld over de consument en de versondernemers. Hoe meer winkels bij een order betrokken zijn, hoe voordeliger voor de ondernemer, want dan hoeft de fietskoerier maar één keer te rijden. De bezorgkosten liggen bewust niet voor 100 procent bij de consument, legt Vermeulen uit. Dit zou ten koste gaan van de concurrentiepositie. 

Presikhaaf Connect niet kostendekkend

Het concept slaat aan, aldus Vermeulen. Hij ziet steeds meer terugkerende bestellers op het platform. Bovendien is het concept al gekopieerd naar een ander Arnhems winkelcentrum in het Wereldhave-portfolio, Kronenburg. “We kijken naar verdere uitrol”, zegt de marketingmanager van Wereldhave, die onder meer ook in Nieuwegein, Dordrecht en Tilburg winkelcentra bezit. Een concrete volgende stad waarin Connect of The Point wordt uitgerold is nog niet te noemen. Het zal ook niet meehelpen dat het platform in Presikhaaf niet winstgevend is. “Op het huidige niveau moeten wij als Wereldhave nog geld toeleggen”, geeft Vermeulen aan. De kosten zitten met name in marketing en onderhoud van de webshops. Maandelijks zijn er minimaal 150 bestellingen nodig om kostendekkend te zijn. Wereldhave neemt het vooralsnog voor lief. De belegger ziet dat de verswinkeliers blij zijn met hun webshop. “Wij geloven dat hier een markt voor is, dat dit de toekomst is. Dat de winkeliers Presikhaaf Connect nu nog niet actief promoten betekent waarschijnlijk dat ze nog voldoende klandizie in de winkels hebben. Dat is fijn. En zodra het wel nodig is om meer online te verkopen, staat het platform in elk geval.”