De serie Logistiek en Innovatie op www.logistiek.nl is al een tijdje onderweg en laat zien hoe bedrijven in de logistieke sector innovatie omarmen. Veel ondernemingen zijn derde of vierde generatie familiebedrijf en weten heel goed waar ze vandaan komen. Daar zijn ze trots op, maar nu is het wel tijd om trends op te pikken en te vertalen naar nieuwe services, nieuwe strategie, nieuw elan. Bereid zijn om de koers te verleggen, andere wegen in te slaan, dat is waarom steeds meer bedrijven aan de slag gaan met de noodzakelijke energietransitie, digitalisering en grillige arbeidsmarkt. Lees hier wat ze dat oplevert.
Duurzame logistiek – het wachten is op waterstof
“Pak duurzaamheid gewoon aan”, zegt Jules Menheere van Vos Transport. “Als je niet investeert in duurzaamheid, loop je de kans achter te blijven.” Vos wil koploper zijn in duurzaamheid en steekt om die reden geld en aandacht in een ambitieus waterstofproject. LNG is inmiddels een gepasseerd station voor Vos, deels wordt het wel gereden op HVO als vervanging van diesel, maar Menheere ziet vooral waterstof als de brandstof voor de toekomst, “zeker als ze die ook groen kunnen fabriceren.” Hij krijgt al regelmatig verzoeken van collega transportbedrijven of ze over de schouder mogen meekijken.
Er kan nog heel veel met diesel
Kypers Neer heeft ook interesse in waterstof en ook HVO. Maar Fernando Kuijpers blijft zichzelf een echte ‘dieselaar’ noemen. “Ik geloof er heilig in dat we diesel nog steeds verder kunnen verbeteren, nog schoner en een nog hoger rendement. We doen van alles aan brandstofbesparing en verbruiken nu minder diesel dat we destijds nodig hadden voor de helft van het volume.” Dat heeft het bedrijf inmiddels al wel een hele hoge ranking opgeleverd in het Lean & Green programma, allemaal dankzij simpele aanpassingen zoals bandenspanning en snelheidsbegrenzing.
Zijderlaan koos wel voor fossielvrije HVO100 als specialist in zwaar bulktransport. LNG is een stuk minder interessant in de ogen van Leo Lokker, want dat vergt veel aanpassingen. Om HVO tot een succes te maken is Zijderlaan een intensieve samenwerking aangegaan met opdrachtgever Cefetra. Waterstof is de volgende stap, maar Sabine Zijderlaan wil daarmee wachten tot de ontwikkeling – ook aan de productiekant – zich meer heeft uitgekristalliseerd.
Energietransitie – zoeken naar interessante business case
Elektrisch rijden is voor De Rooy Group al een paar jaar een bekend fenomeen. Maar toch een route die nog grotendeels moest worden uitgevonden. Zo bleek bijvoorbeeld dat batterijen veel langer meegaan dan de voertuigen, maar hoe kun je die het beste gebruiken? Peter de Rooy: “We hebben ze geplaatst in een stationaire opstelling waar ze door de stroom van de 3.000 vierkante meter zonnepanelen op het dak van onze locatie in ’t Goy continu worden geladen en daarmee de nieuwe stadsdistributiewagens op elk willekeurig moment van stroom kunnen voorzien.” Dat werkte beter dan gedacht, reden waarom De Rooy vervolgens batterijen uit Zwitserland haalde voor hetzelfde doel. Met onze elektrische wagens, die elk een bereik van zo’n 200 km hebben, rijden we nu zo’n 45.000 tot 50.000 km per jaar.”
Data verzamelen over ritten en auto’s
Vos Logistics zette in op een ander project waar zonnepanelen aan te pas komen, maar dan zonnepanelen op het dak van een oplegger. Volgens Eveline Vermeulen is met deze oplossing een interessante business case te maken. Het hele project past in het streven van Vos op heel veel manieren bij te dragen en mee te denken over duurzaamheidsprojecten in de logistiek. Specifiek over dit project merkt Vermeulen op, dat het cruciaal is om over de juiste data te beschikken over routes en vrachtwagens. “Hierdoor weet je beter wat wel en wat niet gaat werken.”
Zo is ook Euser begonnen aan het tijdperk elektrisch rijden om koploper te blijven in duurzame stadslogistiek, want dat is wat Bas Euser wil met zijn bedrijf. Samen met DAF is hij deze stap gaan zetten, nu de zero-emissie zones er aan zitten te komen. TNO en Fontys gaan monitoren hoe het energieverbruik zal zijn voor zowel rijden als koelen. “Belangrijk voor het welslagen is dat klanten er ook voor openstaan als dingen een keer niet goed gaan”, zegt Euser, die vooral op het punt van laadinfrastructuur nog wel wat obstakels voor zich ziet.
Ketensamenwerking – bundelen levert meer milieuwinst op
Veel logistiek dienstverleners voelen de afhankelijkheid van hun opdrachtgevers en de speelruimte die er is voor innovatie. Zandbergen zet in op bundelen van transportstromen van bijvoorbeeld Jumbo en Heineken in nauwe afstemming met de transportplanners van de opdrachtgevers. Jos Zandbergen: “We zijn vanuit logistiek oogpunt gaan kijken naar manieren om stromen te bundelen. Toen bleek dat als je bereid bent om intensief samen op te trekken de milieuwinst groter is, dan bijvoorbeeld met het vervangen van diesel door LNG of elektrisch transport.”
Dat plaatje moet wel mooi in elkaar passen. “De locaties moeten niet ver uit elkaar liggen. In het geval van Heineken en Jumbo zie je dat de combinatie Zoeterwoude en Woerden perfect is, maar ook Den Bosch en Veghel. Het levert 15 procent minder lege kilometers op en 15 ton besparing op CO2 uitstoot.”
Transparantie met online platform
Om ketensamenwerking met verladers en met de vele subcontractors goed van de grond te krijgen is transparantie in de keten van groot belang. Ewals koos er voor om het online platform Shippeo in zee te gaan en zo realtime inzicht te hebben. Bijzonder, want het is eigenlijk een verladersplatform. Het overgrote deel van de trailers is inmiddels voorzien van GPS-trackers om dit mogelijk te maken. Bas Schoone ziet dat de betrouwbaarheid (ETA percentages) hiermee enorm is toegenomen.
Maar dat ging niet zonder slag of stoot. “Het IT integratietraject hebben we iets onderschat omdat we dit vooraf onvoldoende tot in detail hebben uitgezocht.” Mede daarom is Ewals voorzichtig met opschalen. “We doen het nog niet voor alle klanten op dit moment. Naargelang type, sluiten we klanten aan die er specifiek naar vragen. Ook gaan we met dit platform klanten faciliteren die communiceren met andere platformen. Voorlopig gaan we niet op honderd procent uitkomen, omdat dat nu nog niet haalbaar is.”
Arbeidsmarkt – mensen meenemen in innovatietraject’
Innovatie werkt alleen als medewerkers er mee weten om te gaan. Sommige bedrijven gaan ver in het meenemen van eigen mensen, van klanten en vervoerspartners. Van den Bosch bijvoorbeeld heeft een compleet eigen innovatiecentrum ingericht, tevens trainingscentrum, om mensen vertrouwd te maken met nieuwe technologie. “Ik ben apetrots op wat we hebben neergezet”, zegt HR-manager Michiel van Kessel. Het is niet alleen een academy, het is echt een belevingswereld geworden. Als je het voortouw wilt nemen in een sector waarin kwaliteitseisen zo belangrijk zijn, dan moet je ook voorop lopen in leren, ontwikkelen en innoveren.”
De nieuwe academy is een soort theater worden waar het mogelijk is om op verschillende ‘eilanden’ een proces te volgen. Van Kessel ziet onmiddellijk resultaat van de inspanning. “Soms is het voor een planner best lastig om uit te leggen wat er allemaal mis kan gaan tijdens het transport. Dat kan hij nu veel beter laten zien. Ook nieuwe chauffeurs leren hier alles over het vak bulklogistiek, want dat is echt een specialisme.”
Focus op wat mensen blij maakt
Nog zo’n bedrijf dat zich enorm inspant om medewerkers aan boord te houden is Tielbeke. Adwin Verhoeks heeft daar nu de leiding en zegt zich vooral te focussen op wat mensen blij maakt. “Als je je mensen het werk laat doen dat ze echt leuk vinden en waar ze goed in zijn, dan zijn ze vanzelf productiever. We helpen mensen dat ook ontdekken. Als daarvoor job carving nodig is, proberen we dat ook te realiseren. Optimale inzet is niet heilig. Aandacht is echt het kernwoord hier. Dat was ook de reden dat het bedrijf me zo aantrok.”
Aandacht ook om nieuwe mensen vanuit de regio aan te trekken. “Ook hier zoeken vooral de samenwerking op in dit geval met het Deltion College, waardoor Tielbeke al tien jaar lang een succesvolle eigen (chauffeurs)opleiding heeft en voor een belangrijk deel in de groei kan voorzien door eigen kweek.”
Automatisering – om te komen tot een excellente service
Een eigen academy is wat meer bedrijven opzetten om mensen te behouden en snel in te werken. Bouw Logistic Services heeft er ook één en steekt daarmee in op aspecten als waardering, vitaliteit en ontwikkeling; allemaal met het oog op de stroeve arbeidsmarkt. Dat bracht Bouw er toe om te investeren in automatiseringsoplossingen, waarbij het ook wel prettig was om meer schaalgrootte te hebben. Martien Bouw zegt daarover: “Toen we de vestiging in Gorredijk overnamen, creëerden we voor onszelf ook een soort momentum, een hefboomeffect. Dan gaat het opeens sneller. Gorredijk biedt namelijk de gelegenheid tot verdere innovatie en groei. We hebben daar net een dozenvouwmachine geïnstalleerd, die in combinatie met een pick-to-light applicatie de altijd heel verschillende orders voor onze klanten veel efficiënter inpakt.” Recent introduceerde het bedrijf een handschoen om het scannen te vergemakkelijken tijdens het orderpickproces. Dit jaar komt er een nieuw, modern en innovatief warehouse.
Binnen paar weken veel meer output
Daar is Arvato al wat langer mee bezig, tevens één van de inmiddels diverse logistiek dienstverleners die Autostore als automatiseringsoplossing in huis hebben gehaald. Volgens Martijn Nielen zijn de voordelen evident. “Dit systeem is uitstekend geschikt om snel te kunnen opschalen als dat nodig is. In één week kun je, zo bleek vorig jaar tijdens de lockdown, omschakelen van een tweeploegensysteem naar een drieploegensysteem én kun je de output aanzienlijk vergroten. In ons geval vervijfvoudigden we de orders.” Klant Rituals was erg blij mee, gezien de enorme groei in online bestellingen.
Maar Nielen weet ook dat er beperkingen zijn. “Het opschalen betekent ook dat je nieuwe mensen snel moet kunnen inzetten en trainen. We hebben daarom ook moeten investeren in bijvoorbeeld supervisortrainingen. Alleen dan kan je piekvragen snel en adequaat aan.” Toch is zijn advies: “Ga voor het beste dat er in de markt te krijgen is en investeer zwaar in automatisering en digitalisering. We streven ernaar om de meest innovatieve, datagestuurde logistieke dienstverlener in Nederland te zijn.” Dat leverde vorig jaar een flinke sprong in de Top 100 Logistiek Dienstverleners op.