DHL heeft eind januari een whitepaper gepubliceerd over de circulaire economie. Het pakketbedrijf roept alle betrokken partijen op om actie te ondernemen, om de opwarming van de aarde tegen te gaan en de hoeveelheid afvalstromen te verminderen. Behalve voor overheden, consumenten en verladers is er een rol weggelegd voor logistieke bedrijven.
Ondanks de schreeuw om circulariteit, kennen we tegenwoordig nog een vrij lineaire economie:
Door deze stroom circulair te maken moet is een potentiële emissiebesparing mogelijk van zo’n 40 procent
In hoofdlijnen: een merk maakt een circulair product, de consument koopt het circulaire product, de logistiek maakt het mogelijk en de overheid stimuleert circulariteit met incentives.
De consumentengoederen waar volgens DHL de meeste winsten te behalen zijn op het verminderen van CO2-uitstoot zijn consumentenelektronica en fashion.
Om tot een meer circulaire economie te komen benoemt DHL the Five R’s: Reduce, Repair, Resell, Refurbish en Recycle. De eerste is vooral voor de merken bedoeld: verminder het aantal ruwe grondstoffen dat je gebruikt voor de productie. Vervolgens kunnen kapotte producten hersteld worden, producten die niet meer naar wens zijn kunnen worden doorverkocht of worden aangepast/opgefrist en als iets echt niet meer te repareren is kunnen de materialen worden gerecycled en opnieuw worden aangeboden aan de merken.
Maar daarvoor zijn nog wel stappen te zetten en DHL roept nu op dat alle betrokken partijen in actie komen. Het gaat dan om overheden, consumenten, verladers en logistieke partijen. Samenwerking lijkt de belangrijkste opdracht.
DHL onderscheidt drie ‘core enablers’: circulair consumentengedrag, circulaire supply chain en zichtbaarheid/transparantie. De gedachte is dat als de consument bereid is iets te kopen wat niet 100% nieuw is, dat de fabrikant er dan voor zorgt dat in zijn assortiment te hebben.
Wel is een zeer goed inzicht in de retourstromen nodig, omdat het voor verladers lastig is om een productie te plannen met zo’n onvoorspelbare toestroom aan materialen. Dit is iets waar logistieke bedrijven een grote rol in kunnen spelen: goede circulaire supply chains ontwikkelen en daar zeer duidelijk inzicht in te bieden richting de verlader. Bovendien moeten de supply chains súperbetrouwbaar zijn, omdat het goed zou zijn als verladers minder producten op voorraad leggen (overproductie).
Andersom, voor de inzameling , moeten logistieke bedrijven goed naar de aard van het product kijken. In de fashionindustrie is het van belang dat het kledingstuk snel weer op voorraad ligt om nogmaals te verkopen. Bij de inzameling van consumentenelektronica is het vaak beter om transporten slim te combineren en bundelen.
De transportstromen kunnen met alternatieve brandstoffen en elektrische aandrijving groener gemaakt worden door logistieke bedrijven. Ook de verzendverpakkingen kunnen groener, door hergebruikt materiaal te gebruiken en minder lucht te vervoeren.
Een ander voorbeeld is dat logistieke bedrijven marktplaatsen of platforms kunnen ontwikkelen voor doorverkoop van bijvoorbeeld kleding of elektronica.
Onderaan de streep geeft DHL vooral aan dat logistieke bedrijven de circulaire economie moeten enablen. Zij moeten het makkelijk en goedkoop maken om producten te retourneren en te laten recyclen.
Het zijn willekeurige voorbeelden en ze klinken als allemaal losstaande elementen, maar uiteindelijk dragen ze bij aan een duurzamere wereld. Op de onderdelen waar logistieke bedrijven invloed kúnnen hebben, lijkt DHL op dit moment wel actief.
Het is onduidelijk of DHL dat beter of slechter doet dan andere pakketbedrijven. PostNL zet bijvoorbeeld ook in op het elektrificeren van de last mile en het gebruik van alternatieve brandstoffen voor grotere afstanden. Daarnaast investeert PostNL in het aanleggen van laadinfrastructuur en plaatst het zonnepanelen op sorteercentra. Fedex gebruikt nieuwe, herbruikbare verpakkingen voor retourzendingen, DPD bezorgt in een aantal steden emissievrij en GLS heeft zijn internationale retourdienst uitgebreid.
Als je de whitepaper van DHL leest zijn er drie ‘core enablers’ voor circulariteit: consumentengedrag, een circulaire supply chain en bekendheid van de mogelijkheden. Hieraan koppelt DHL tien ‘building blocks’ waarbij de logistieke bedrijven met name kunnen helpen op het gebied van duurzame verpakkingen, slimme retourdiensten, waardevolle reparatiediensten en slimme inzameling en materiaalscheiding.
Alles op een rij zijn er diverse aandachtsgebieden per stakeholder. We selecteren er vijf per doelgroep:
Kies ervoor de aanschaf van nieuwe producten uit te stellen door bijvoorbeeld eerst iets te repareren
Maak gebruik van nieuwe onderdelen in plaats van nieuwe producten
Dúrf elektronica terug te sturen, vertrouw erop dat de privacy gewaarborgd is
Verkoop producten aan andere consumenten als iets niet meer bevalt
Communiceer over je eigen circulaire gedrag om zo anderen mee te krijgen. En praat/denk mee met verladers, overheden en logistieke bedrijven over hun aanbod
Creëer eenvoudige, snelle (fashion), gebundelde (elektronica) en goedkope retour- en recoverymodellen
Richt supply chains opnieuw in en zorg dat ze súperbetrouwbaar zijn (tbv minder voorraad bij verladers)
Maak transportstromen van a tot z inzichtelijk voor verladers om gebruik te kunnen maken van gerecycled materiaal
Deel kennis over transportstromen om andere bedrijven te helpen verduurzamen
Kies voor duurzamere verzendverpakkingen
Logistieke bedrijven kunnen er verder aan denken om bijvoorbeeld sorteerdiensten aan te bieden, waardoor materialen van retouren sneller verwerkt kunnen worden. En wellicht is het mogelijk om een marktplaats of verkoopplatform te creëren voor de veilige doorverkoop van nog bruikbare producten. En bovenal: maak je transport groen. Voor korte afstanden is elektrificering vaak een goede optie, en voor de lange afstanden staan de ontwikkelingen rondom alternatieve brandstoffen niet stil. Houd Logistiek.nl in de gaten voor de laatste stand van zaken.