Pilotprojecten trekken afvalstromen vlot
richting multimodaal 

Vooralsnog zijn de kosten te hoog om door te gaan

Wekelijks transporteert recycler Renewi 1.300 ton restafval over de weg vanuit Limburg. Dit zijn ongeveer 59 transportbewegingen. Tijdens diverse pilots samen met branchepartijen wordt onderzocht of het technisch haalbaar is om het afval via spoor dan wel via binnenvaart te verplaatsen.

Regio Zuid-Limburg vervoert als proef 1.500 ton samengeperst restafval over water en spoor in plaats van de weg. Deze manier van vervoer kan de CO2 uitstoot met de helft reduceren. De pilot over het water is gestart door L’Ortye, afvalverwerkingsbedrijf AVR, Renewi en Fransbergen, met ondersteuning door Topsector Logistiek, LIOF, Zuid-Limburg Bereikbaar, Bureau Voorlichting Binnenvaart en Blueports.

Het concept over het spoor, waarbij Renewi, DB Cargo Nederland, Cabooter Venlo, AEB Amsterdam en Topsector Logistiek betrokken waren, is wat Renewi betreft ‘zeer goed technisch haalbaar’ en het komt de flow in de operatie ten goede. Het grootste voordeel, zo is uit deze pilot gebleken, betreft de reductie in CO2 door afval te vervoeren met de trein in plaats van truck; ongeveer 7,2 ton CO2 gereduceerd wat gelijk staat aan ongeveer 84 procent. Vervoer van afval over water met een vol schip leidt tot een CO2 afname van 58 procent ten opzichte van het vervoer met een vrachtwagen. De kostprijs is echter zeer hoog (bijna vier keer vergeleken met wegvervoer) tekent Topsector Logistiek erbij aan. Daarbij is het balen de grootste kostenpost. Verder zijn de kosten voor de extra handling naar een railterminal ook fors. De financiële uitkomsten zijn van grote invloed op een eventueel vervolg. De voorlopig eenmalige pilots worden nu door alle betrokken partijen geëvalueerd.

Betere afstemming op de vraag naar energie

Een belangrijk voordeel is volgens de betrokken partijen dat gebaald afval langer opgeslagen kan worden waardoor afvalenergiecentrales beter in staat zijn om het aanbod van energie en warmte, die vrij komt bij de verbranding van het afval, af te stemmen op de vraag. Ook biedt het transport over water en/of spoor mogelijkheden iets te doen aan het enorme chauffeurstekorten. Eén schipper verzet namelijk hetzelfde werk als vijftig vrachtwagenchauffeurs.

De pilot over water gaat als volgt: afvalinzamelvoertuigen van L’Ortye en Renewi storten dagelijks bedrijfsmatig veroorzaakt restafval op de haven- en overslaglocatie van L’Ortye in Maastricht. Een installatie perst dit afval samen tot een luchtdichte baal, verpakt in folie. Deze balen worden vervolgens geladen in een schip van de firma Fransbergen, dat de balen vervoert naar de afvalenergiecentrale van AVR in Rotterdam.

In de pilot over het spoor wordt vijfhonderd ton afval gebaald afval in één keer getransporteerd. Normaal gesproken zijn daar 23 vrachtwagens voor nodig.

Rekening mee houden in aanbestedingsfase

Of deze manier van afval vervoeren opgeschaald kan worden, is volgens de initiatiefnemers van een aantal zaken afhankelijk. Zo is het aan gemeentes in Limburg en in de rest van Nederland om hier bij de aanbesteding van verwerking en vervoer van (huishoudelijk) afval rekening mee te houden. Als dat gebeurt, biedt dit logistieke dienstverleners perspectief om te investeren in efficiënte én duurzame logistieke processen.

Topsector Logistiek, LIOF, Provincie Limburg, Zuid-Limburg Bereikbaar en Bureau Voorlichting Binnenvaart ondersteunen deze pilot. Zij werken actief aan het realiseren van de modal shift. De modal shift van afval is volgens de betrokken partijen nodig vanwege de transitie, die de industrie maakt, waaronder het chemiecluster Chemelot. Daar zijn plannen om fossiele grondstoffen via pijpleidingen te vervangen door circulaire grondstoffen, die veelal niet via pijpleidingen kunnen. De bijkomende logistiek moet daarbij zo worden georganiseerd, dat dit niet leidt tot meer vrachtwagens op de weg. Anders zou dat de behaalde milieuwinst weer schaden.