De onzekerheid in de markt neemt toe. Door schaarste is er strategisch vaak meer ingekocht. Als de vraag vervolgens achterblijft, lopen de voorraden flink op. Wat is de voorraad jou waard? En denkt iedereen in je bedrijf daar hetzelfde over? Jan Kraaijeveld, sales director bij Slimstock ziet bedrijven worstelen.
“De uitdagingen bij bedrijven zijn anders geworden. In deze tijd na corona, met aanvoerproblemen, verstoringen in supply chains en hoge energieprijzen komt voorraad in een ander perspectief te staan”, zegt Jan Kraaijeveld. Assortimentsbeheer krijgt wat minder de aandacht. Toch ligt daar vaak wel de grondslag van voorraadproblematiek. “De oorzaak van te veel voorraad wordt niet altijd onderkend. Als er strategisch is ingekocht vanwege kostenstijgingen of speciale afspraken met klanten, betekent dit dan ook dat de producten allemaal door die klant worden afgeroepen? Of stel je ze ook beschikbaar aan andere klanten?”
Het lijkt een duivels dilemma te worden. Voorheen werd vooral uit het oogpunt van kostenefficiency naar voorraad gekeken. Als er nergens een tekort aan is, is het proces prima in de hand. Op dit moment zijn er zoveel onzekerheden dat het de behoefte naar transparantie flink heeft aangewakkerd. “De waarde van voorraad krijgt door schaarste een andere dynamiek. Verstoringen in de keten maken het probleem meer zichtbaar. Dat vraagt om het maken van andere keuzes. Hiervoor is vaak meer inzicht nodig”, aldus Kraaijeveld.
'De oorzaak van te veel voorraad wordt niet altijd onderkend'
Strategische waarde
Bedrijven hebben vaak moeite om bij onverwachte situaties andere keuzes te maken en hun strategie aan te passen. “Je ziet dat in alle bedrijfslagen, zowel op operationeel als strategisch niveau, er anders naar voorraad wordt gekeken. Aan welke knop er moet worden gedraaid, daarover verschillen de meningen.” Een logistiek manager legt direct de link met zijn magazijn. De financieel directeur kijkt vooral naar de kosten. En de inkoper is geneigd om een goede deal te sluiten. “Consensus over gemaakte keuzes en het hebben van totaaloverzicht ontbreekt vaak”, aldus Kraaijeveld. “Daarom praten we eerst met de mensen en kijken daarna pas naar de processen en mogelijke tools en oplossingen. Je moet eerst dezelfde taal gaan spreken. Dan pas kun je veranderen.” Voorraadbeheer is volgens Kraaijeveld een ‘ervaringsvak’, maar hij vlakt het blijven trainen van mensen ook niet uit. “Er mag meer tijd worden vrijgemaakt om te leren en te verbeteren door met andere mensen praktijkervaringen te delen.”
Kraaijeveld zoekt in zijn gesprekken met bedrijven naar antwoorden op vragen als: ‘Wie is jouw topklant en welk assortiment hoort daarbij?’ Omdat bedrijven vaak een acuut probleem hebben en moeten uitgaan van aannames, is een snelle oplossing nodig. “Voorraad krijgt pas aandacht als het mis gaat. Het doen van een ABC-analyse op omzet, marges, orderregels en klanten biedt dan snel hulp en geeft meteen al relevante inzichten.”
Bij strategisch inkopen wordt het monitoren van de afname vaak vergeten. “Begin bij de belangrijkste klanten en leveranciers waarmee je strategische afspraken hebt gemaakt. Zorg dat je de voorraad daarvan inzichtelijk hebt en probeer vandaaruit verbeterslagen te maken.” Deze tijd van schaarste werpt een totaal ander licht op de voorraadproblematiek, zo concludeert Kraaijeveld. “Mensen zien nu pas in dat de waarde van voorraad veel strategischer is dan ze willen toegeven.”