Opschalen gaat echt niet lukken zo…

Het ligt niet aan de ondernemers in de transportsector, dat de energietransitie niet vlot genoeg verloopt. Belangenorganisatie TLN zegt een deze maand verschenen ‘groenboek’ dat er genoeg ambitie is bij de logistiek dienstverleners. Bedrijven hebben waarborgen nodig van de overheid om verantwoord te kunnen investeren.
Dus, kom op overheid…

Een handreiking, geen vingerwijzing; zo noemt TLN het 84 pagina’s tellende groenboek. Want de sector heeft de overheid nodig als partner, als betrouwbare partner. 'De energietransitie in de sector vraagt om politieke prioriteiten.' Wat bedoelt TLN dan precies? ‘Het realiseren van toereikend transitiegeld en het garanderen van voldoende duurzame energie voor de zero-emissie voertuigen, dat zijn de belangrijkste kritische succesfactoren.’

Aanhoudende onduidelijkheid over zero-emissiezones - lees ook:
Waar ligt de bal – wie moet wat gaan doen?

Moet de sector niet zelf meer stappen zetten richting zero-emissie transport?

Dat is al afdoende gebeurd, meent TLN. Op basis van de afspraken in het Klimaatakkoord van 2019. “De sector barst van ambitie om te verduurzamen”, zegt TLN bestuursvoorzitter Elisabeth Post. Zij overhandigde een eerste exemplaar van het groenboek aan staatssecretaris Vivianne Heijnen (ministerie van Infrastructuur en Waterstaat), die op haar beurt beloofde om dit aanhangig te maken bij de betrokken ministers Rob Jetten (Klimaat en Energie) en Mark Harbers (I&W).
“Onzekerheid hoort bij het ondernemerschap", zegt Post in haar voorwoord. "Maar van de overheid verwachten wij een consistent, duidelijk en ondersteunend beleid. Het gaat immers om een gezamenlijke opdracht. De energietransitie in de sector vraagt om politieke prioriteiten."

Dit is wat TLN verwacht

Voor een aanzienlijk deel kan de overheid rechtstreeks een actieve en doorslaggevende rol spelen bij het voldoen aan deze voorwaarden. Dat kan zij doen door onder meer te zorgen dat de sector kan beschikken over voldoende duurzame energie, door het stroomnet zo snel mogelijk te verzwaren, door regie te nemen op de tijdige ontwikkeling van laad- en tankvoorzieningen voor zero-emissie goederenvervoer en door de procedures te verkorten die nodig zijn voor een netverzwaring.

Dit is het Groenboek Transport en Logistiek

Beschikbaarheid, betrouwbaarheid en betaalbaarheid – maakt het haalbaar

Om te beginnen dus beschikbaarheid. Met name de vereiste netverzwaring, de lange periode die daarvoor nodig is inclusief de te volgen procedures, zorgt voor veel onrust bij de door ambitie gedreven transportondernemers. TLN noemt dat: remmen tijdens het optrekken. De overheid moet regie nemen in het tijdig ontwikkelen van laad- en tankvoorzieningen, maar ook de procedures verkorten en erop toezien dat de netbeheerders actief ondersteunen en eventueel zorgen voor tijdelijke stroomvoorzieningen. Terugleveren aan het stroomnet of aan bedrijven in de directe omgeving blijkt eveneens in de praktijk een lastig traject te zijn. Regelgeving die dat bemoeilijkt moet van tafel.

Opschalen zit er niet in

Zolang de overheid in gebreke blijft, zullen bedrijven de stap naar zero-emissie niet durven zetten, voorspelt TLN. Grote bedrijven zijn wel in staat om een paar elektrische trucks aan te schaffen, ook al krijgen ze de business case niet rond. Tot verder opschalen komt het niet, vanwege de onzekerheid en de hoge kosten. Middelgrote transporteurs komen niet eens toe aan de aanschaf van een elektrische vrachtwagen. De impact, ook vanwege de lange laadtijd, is te groot om te kunnen managen.

Voeg de daad bij het woord – overheid, kom met geld over de brug

Want ook voor wat betreft subsidieverstrekking verwacht TLN meer inspanning van de overheid. Subsidie moet ervoor zorgen dat bedrijven die kiezen voor duurzame oplossingen toch kunnen blijven concurreren met bedrijven die dat niet doen. Wat TLN betreft moet de overheid de kaders oprekken, zodat ondernemers meer zero-emissie trucks kunnen inzetten dan eerder is afgesproken in 2019. Toen was het plan om in 2030 te komen tot 12.000 zero-emissie trucks, dat zou richting 22.000 moeten gaan, maar daar is dan wel een groter subsidiebudget voor nodig.

Compensatie voor aanvullende kosten

Behalve subsidie voor zero-emissie vrachtwagens, wil TLN ook compensatie voor het aanleggen van laadinfrastructuur op locatie. Al dan niet samen met andere transportbedrijven, waarvoor de regelgeving (fiscaal met name) moet worden aangepast. Jaarlijks zou gekeken moet worden naar de hoogte van de subsidie op basis van de marktontwikkeling en het terugsluizen van de vrachtwagenheffing. Dat laatste moet komend jaar al gebeuren en niet pas in 2027. Het gaat om een bedrag, jaarlijks, van 250 miljoen euro

Knelpunte; hier lopen transporteurs met hun duurzaamheidsplannen tegen aan

De kritiek uit de sector zwelt aan. Om de boodschap richting overheid kracht bij te zetten, maakte TLN een rondje langs een groot aantal leden, die allemaal knelpunten ervaren op de weg naar zero-emissie. Zij hebben grote moeite om een reële business case op te stellen. De teneur in alle verhalen is dat de aanschafkosten te hoog zijn, de overgangstermijnen te krap, subsidiebudgetten onvoldoende, er is een tekort aan netwerkaansluitingen en geen garantie dat dit gaat worden opgelost op korte termijn.

Een paar reacties

"Zoals het nu gaat, denk ik niet dat de ambities voor 2030 worden waargemaakt", zegt Gerry Hulshoff, verhuis- en transportbedrijf in Amsterdam.
"Beleid en praktijk lopen teveel uiteen", klaagt Frans Zoetmulder van transportbedrijf Van der Linden in Hillegom. Hij wil het de ambtenaren en politici graag laten zien.
"Onlangs hebben we zes nieuwe elektrische vrachtwagens besteld", vertelt Jaap Schuurman van Stad Alkmaar Logistics. "Maar het opladen van deze voertuigen wordt een grote uitdaging."
“Transportbedrijven kunnen de opschaling naar zero-emissie niet voor eigen rekening nemen”, constateert Sander Knoben van Beurskens Allround Cargo in Tegelen.

Ook grote bedrijven zoals Simon Loos, Vos Logistics, LCW Groningen, Bolk Transport, Euser en De Rooy vertellen hun visie en ervaringen.
Dat doen ze ook op: Logistiek.nl in de serie Logistiek & Innovatie