De aanstaande coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB zegt in het Hoofdlijnenakkoord te kijken wat er mogelijk is om de invoering van de zero-emissiezones uit te stellen. Partijen in de logistieke sector reageren onthutst op het zinnetje in het akkoord. Het uitstellen van de invoering van de ZE-zones leidt alleen maar tot meer onduidelijkheid voor ondernemers, oneerlijke concurrentie en mogelijke faillissementen. Dat zegt de sector, maar benadrukt ook de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG). Op deze pagina een paar eerste reacties uit de logistieke wereld.
Formerende partijen willen toch landelijke aanpak
Hoewel het instellen van een zero-emissiezone uiteindelijk een gemeentelijk besluit is, zal de VNG toch een nare smaak hebben overgehouden aan de regel over de ZE-zones die de vier formerende partijen in hun Hoofdlijnenakkoord hebben opgenomen. ‘Bezien wordt op welke manier het instellen van zero-emissiezones kan worden uitgesteld, onder andere om uitzonderingen voor bijvoorbeeld ondernemers landelijk te kunnen regelen (standaardiseren)’.
Vasthouden aan het eerder afgesproken tijdspad
De VNG en gemeenten laten weten gewoon verder te gaan met de voorbereidingen voor de invoering van ZE-zones. Ze willen vooral duidelijkheid bieden aan ondernemers. “Eventueel uitstel is zeer nadelig voor de ondernemers in onze gemeenten, die er belang bij hebben om zo snel mogelijk duidelijkheid te krijgen over de regels waar zij zich aan moeten houden. Deze duidelijkheid en het vasthouden aan het eerder afgesproken tijdspad is ook essentieel om een gelijk speelveld te behouden en niet ondernemers te benadelen die nu aan het investeren en anticiperen zijn op de invoering van de ZE-zone.”
Logistiek adviseur Michael van Wijngaarden, die ondernemers ondersteunt en adviseert bij het zetten van stappen richting zero-emissie vervoer, was niet verrast over het standpunt van de vier partijen die het waarschijnlijk voor het zeggen krijgen. “Ik denk dat met deze wind die aan het waaien is, er inderdaad wel een bepaalde keuze gemaakt wordt om hier iets aan te gaan doen.” Van Wijngaarden vindt het echter geen verstandige zet. “Je creëert in mijn ogen vooral onrust en onduidelijkheid.”
Al jaren onderweg met de invoering
Volgens Van Wijngaarden hebben alle gemeenten, en de VNG, zich nogmaals uitgesproken voor invoering van de zones volgens planning. “Dat signaal kan wat mij betreft niet krachtig genoeg zijn. We zijn met elkaar al jaren op weg om deze invoering van die zero-emissiezones in te voeren. Een van de belangrijkste argumenten om dat te doen is ook schone lucht en luchtkwaliteit. Uiteindelijk zijn de zero-emissiezones een taak van de gemeenten en niet van de landelijke overheid. Dus ik verwacht dat de eerste gebieden gewoon in januari 2025 van start gaan.”
Marie-José Baartmans, oprichter en directeur van Breytner, een transportbedrijf dat zich volledig focust op zero-emissie, schrok wel even toen ze het nieuws hoorde op de radio. “Ik dacht dat we echt goed op weg waren met elkaar. Er is veel consensus binnen vakbonden, werkgeversorganisaties en milieuorganisaties over dit thema. Dit is de logische weg. We zijn met z’n allen goede stappen aan het zetten. Het zou echt een gemiste kans zijn als je de invoering van de zones nu gaat uitstellen.”
Subsidies blijven nog wel even nodig
Volgens Baartmans, die met Breytner al sinds 2014 inzet op elektrische mobiliteit, is het wel van belang dat er – vooral voor het zwaardere segment – subsidies zijn om de overstap naar e-trucks makkelijker te maken. “Het stopzetten van de subsidies zou een slechte zet zijn. Tekenend voor de korte termijnstrategie van de overheid. Ik ben van mening dat die subsidies echt wel afgebouwd moeten gaan worden. Want je wilt niet een industrie die volledig rust op subsidies. Dat is ongezond. Maar voor nu is het nog broodnodig. En de overheid moet zich gewoon aan de afspraken houden, ook met betrekking tot de invoering van de zones. Anders valt het ineens stil en dat is zonde.”
Ook Karel Hoeben, ceo van City Hub - een logistiek dienstverlener met magazijnruimtes aan de rand van zeven Nederlandse steden - is teleurgesteld dat er voortdurend op de rem wordt getrapt en dat ook de komende regering de rijdende trein weer extra wil laten stoppen. “Er is continu onduidelijkheid over de regels. Dit zorgt ervoor dat bedrijven een pas op de plaats gaan maken of stil gaan zitten. Ondernemers kiezen ervoor om te wachten met het investeren in elektrische trucks of bestelauto’s. Of ze stellen het kijken naar alternatieven, waaronder naar hubs uit. Omdat ze niet precies weten waar ze aan toe zijn. Of ze verwachten dat er wel een extra uitzondering voor ze zal komen. Natuurlijk als er geen goed alternatief is, zoals met de rijbewijs B bakwagens, dan moet je daar wat mee. Maar er moeten niet voortdurend pleisters geplakt worden.”
Risico op faillissementen ligt op de loer
De VNG waarschuwt voor faillissementen van mogelijke partijen die afgelopen jaren flink geïnvesteerd hebben in of geanticipeerd hebben op de invoering van de zones. Als voorbeeld worden fietskoeriers, bundelaars en ook cityhubs genoemd. Hoeben is daar zelf niet zo bang voor. “Nee, we bestaan al sinds 2015. Natuurlijk zullen we meer aanvragen binnen krijgen als er wel een zero-emissiezone wordt ingevoerd per 1 januari 2025. Maar we kunnen onze eigen broek ophouden. We groeien lekker door en hebben veel trouwe klanten die ervoor kiezen om vanaf onze cityhubs hun goederen duurzaam en gebundeld de binnensteden in te laten gaan. Die klanten lopen echt niet weg. Uiteindelijk geloof ik vooral in het verminderen van het aantal vervoersbewegingen en het efficiënter afleggen van de last mile. Dat is sowieso de moeite, los van een verplichte zero-emissiezone.”
Branchevereniging TLN (Transport en Logistiek Nederland) laat weten bezorgd te zijn over de regel die in het Hoofdlijnenakkoord is opgenomen over de ZE-zones. “Als sector zijn we bezig met het maken van een flinke verduurzamingsslag”, benadrukt bestuursvoorzitter Elisabeth Post. “Veel transportondernemers hebben al in elektrificatie van hun wagenpark geïnvesteerd. Voor het nemen van investeringsbeslissingen hebben ondernemers duidelijkheid en een consequent overheidsbeleid nodig, geen overheid die zwalkend beleid voert. Daar kan je als ondernemer immers geen investeringsbeslissingen, die in onze sector om heel veel geld gaan, op baseren. En juist in zo’n ingewikkelde transitie moet je de koplopers niet kopschuw maken door het veranderen van de spelregels tijdens het spel.”
Hou het nieuws over de ZE-zones in de gaten op www.logistiek.nl – beluister daar ook de diverse afleveringen van de podcastserie ZE-Café.